میگرن چیست؟ میگرن یک سردرد ضربان دار است که همانطور که از ریشه یونانی آن به معنای یکطرفه پیداست معمولا از یکطرف سر شروع می شود و به قسمتهای دیگر سر انتشار می یابد ولی می تواند از همان ابتدا دوطرفه باشد. درد آنقدر شدید است که فرد را از فعالیتهای روزانه بازدارد و در صورتی که درمان نشود ممکن است 4 ساعت تا سه روز طول بکشد، در آمریکا از هر 10 نفر یک نفر میگرن دارد به طوری که از هر 6 زن یک نفر سردرد های میگرنی را تجربه می کند ولی به اشتباه تشحیص سینوزیت یا سردرد تنشی برایشان گذاشته می شود. بعضی غذا ها، استرس و هورمون ها می توانند باعث بدتر شدن آن شوند.
به طور کلی میگرن فقط یک سردرد نیست بلکه یک بیماری نورولوژیک است که ممکن است قسمتهای مختلف بدن را درگیر کند
فهرست مطالب این صفحه
علائم میگرن
درد ضربان دار معمولا در یک طرف شقیقه ها، پیشانی و پشت چشمها وجود دارد. در طی حمله میگرن نور، صدا یا فعالیت خفیف مثل بالا رفتن از پله ها می تواند برای فرد بسیار آزار دهنده باشد. اکثر بیماران تهوع، استفراغ یا اختلالات بینایی دارند. سردرد ممکن است به قدری شدید باشد که مانع کار و فعالیت روزانه فرد شود.
میگرن با اورا چیست ؟
حدود 20 درصد افرادی که از میگرن رنج می برند ممکن است قبل از شروع سردرد علائم پیش زمینه ای که اورا نام دارد داشته باشند. آنها ممکن است جرقه های نورانی، خطوط کج و معوج یا نقطه های سیاه در میدان بینایی ببینند یا ممکن است تاری دید داشته باشند. اورا در زمان تنگ شدن عروق مغز و کاهش خونرسانی کورتس لوب پس سری ایجاد شده و معمولا با گشاد شدن رگ ها و افزایش جریان خون مغز و همزمان با ایجاد سردرد ضربان دار، اورا از بین می رود. ولی ممکن است گاهی در طی سردرد هم ادامه داشته باشد. در صورتیکه اورا بیش از 24 ساعت ادامه یابد حتما باید توسط متخصص مغز و اعصاب بررسی شود. یکی از علل مهم اورای میگرن طول کشیده، از بین رفتن نورون های مغزی در قسمتی از مغز است که در اثر کاهش خونرسانی به کورتکس مغز بواسطه انقباض عروق مغزی در مراحل اولیه میگرن است. لذا بررسی دقیق آن توسط نورولوژیست ضروری است. به سردرد میگرن با اورا، میگرن کلاسیک گفته می شود. به طور کلی تنها 20% موارد میگرن با اورا هستند و80% موارد میگرن بدون اورا هستند.
علائم هشداردهنده حمله میگرن ( فاز پیش درآمد یا prodrome )
بعضی بیماران علائمی را از چند ساعت قبل از شروع حمله میگرن تجربه می کنند. در تعدادی از بیماران تغییراتی در خلق و خو ایجاد می شود. آن ها ممکن است تحریک پذیر یا پرخاشگر و یا افسرده شوند. برخی دیگر ممکن است یک بو یا مزه خاص را حس کنند. برخی ممکن است پرخوری عصبی پیدا کنند.آن ها معمولا در این فاز خسته هستند، خمیازه های مکرر می کشند و یا ممکن است تنش و گرفتگی عضلات را تجربه کنند. یک نفر از هر 4 بیمار مبتلا به میگرن این فاز پیش درآمد را تجربه می کنند که ممکن است طی 24 ساعت قبل از شروع سردرد اتفاق بیافتد. در برخی افراد هم ممکن است تا ساعت ها پس از اتمام حمله سردرد، گیجی، سنگینی سر و خستگی و بیحالی دیده شود که به آن ها فاز پس از حمله ((postdrome می گویند.
علت میگرن چیست؟
علت دقیق سردرد میگرن هنوز کاملا شناخته نشده ولی آن چه مشخص است این است که میگرن تنها یک سردرد نیست بلکه یک بیماری سیستم عصبی است که اعصاب قسمتهای مختلف بدن را درگیر می کند.
دانشمندان براین باورند که مواد شیمیایی موجود در مغز،عروق خونی و عصب ها در این بیماری درگیر می شوند. تحقیقات نشان داده اند که نورون های (سلول های عصبی ) مغز افراد مبتلا به میگرن به صورت ژنتیک نسبت به محرک های معمول حساسیت بیش از حد دارند و همین مساله باعث می شود که عوامل مربوط در محیط مثل نور، صدا، بو و … باعث آزاد شدن نورو ترانسمیترهای درد از اعصاب اطراف عروق خونی مغز شود و در نتیجه رگ های مغز دچار انقباض (تنگ شدن ) و سپس انبساط ( گشاد شدن ) و افزایش جریان خون مغز می شود ودر نتیجه سردرد ضرباندار ایجاد می شود. در نتیجه نقش ژنتیک در ایجاد میگرن اثبات شده است. حدود 75% افراد مبتلا به میگرن سابقه فامیلی میگرن را در افراد درجه اول یا دوم خود گزارش کرده اند.
عوامل تحریک کننده میگرن چیست ؟
- نور خیره کننده
سردرد میگرن ممکن است به وسیله تحریک نورانی ایجاد شود. رفلکس نور ناشی از برف یا آب یا چراغ های فلورسنت یا صفحه تلویزیون می تواند این کار را بکند. استفاده از عینک آفتابی پلاریزه استاندارد می تواند کمک کننده باشد. - اضطراب و استرس
استرس هیجانی یک عامل شایع محرک سردرد میگرن است.وقتی حذف شرایط استرس زا به طور کامل در زندگی شما ممکن نیست تمرین های ریلکسیشن می تواند در پیشگیری از سردرد کمک کننده باشد. دم و بازد م عمیق شکمی و آهسته یکی از روش های تمرین ریلکسیشن است. بعضی بیماران دریافته اند که فکر کردن درباره یک حس خوب یا گوش دادن به یک موزیک لایت کمک کننده است. - گرسنگی و محرومیت از خواب و غذا و آب
برای بیماران مبتلا به میگرن رعایت تنظیم وقت غذا و خواب بسیار حائز اهمیت است. افت قند خون ناشی از دیر شدن وعده غذایی می تواند باعث شروع سردرد شود. همچنین خوردن مقدار زیادی مواد قندی می تواند با اختلال در تنظیم قند خون باعث سردرد شود. مصرف منظم وعده های غذایی و نوشیدن آب فراوان (حداقل 6-8 لیوان در روز) و همچنین خواب کافی و منظم به میزان 6 تا 8 ساعت در شبانه روز در پیشگیری از بروز سردرد موثر است. - تغییرات هورمونی
در بسیاری از خانم ها سردرد میگرن حوالی دوره پریود یا سیکل قاعدگی (چند روز قبل یا در طی خونریزی ) اتفاق می افتد ( perimenstural migraine ).بعضی از آن ها ممکن است از تجویز دارو های ضد التهاب مثل مفنامیک اسید یا ناپروکسن که ترشح پروستا گلندین ها را مهار می کنند قبل از شروع خونریزی پریود سود ببرند. سردرد با داروهای هورمونی حاوی استروژن مثل قرص های پیشگیری از بارداری بدتر می شود و باید از مصرف این داروها اجتناب کنند. - غذاها
بعضی غذاها می توانند باعث تحریک میگرن و بروز سردرد شوند. پنیر کهنه ، شکلات و قهوه (کافئین زیاد )، سس سویا، شراب قرمز و گوشت های پروسس شده حاوی نیترات و فست فود، مخمرها و ترشی ها و بعضی ادویه جات از این دسته اند. غذا های حاوی تیرامین و غذاهای تخمیر شده ، کهنه و کنسرو شده مقدار بالایی تیرامین دارند که از آمینو اسید تیروزین ساخته می شود. تیرامین باعث تنگ شدن عروق خونی مغز و سپس گشاد شدن آن می شود. درست همان مکانیسمی که باعث ایجاد سردرد میگرن می شود.
کافئین سردرد میگرنی را بدتر می کند یا بهتر؟
ما در بعضی از مسکن های ترکیبی که موقع حمله میگرن استفاده می شوند از کافئین استفاده می کنیم.بنابراین مقدار کم کافئین (به میزان یک یا دو فنجان قهوه در روز ) هیچ مشکلی ایجاد نمی کند ولی مقدار زیاد آن می تواند باعث تحریک میگرن و بروز سردرد شود.
دیده شده که در هر فرد ممکن است ماده محرک سردرد میگرن متفاوت باشد بنابراین تنظیم یادداشت روزانه می تواند در شناخت آن کمک کننده باشد. هر بار که سردرد می گیرید، علائم فاز پیش درآمد و مواد محرک که آن روز استفاده کرده اید و شدت سردرد را یادداشت کنید. اگر شما بتوانید محرک های سردرد مخصوص خودتان را بشناسید با پرهیز آن ها در پیشگیری از حملات سردرد میگرن خود کمک می کنید.
چه کسانی بیشتر میگرن می گیرند؟
زنان سه برابر مردان به میگرن مبتلا می شوند. همچنین اگر شما سابقه فامیلی میگرن در یکی از اقوام نزدیک داشته باشید احتمال ابتلا به میگرن در شما بیشتر می شود که این خود ناشی از نقش ژنتیک و مربوط به جهش بعضی از ژن ها در قسمت هایی از مغز می باشد.
سردرد میگرن همچنان در افراد زیر شایعتر است :
مبتلایان به اپی لپسی (صرع) ، افسردگی ، آسم ، اضطراب ، سکته مغزی و بعضی بیماری های نورولوژیک ارثی
اگر مبتلا به میگرن هستید و میخواهد این بیماری را برای همیشه درمان کنید ، پیشنهاد میکنیم مطلب درمان میگرن بخواندی
